OBAVEZA ENERGETSKOG OZNAČAVANjA PROIZVODA KOJI UTIČU NA POTROŠNjU ENERGIJE

Od 1. maja 2023. godine, primenjuje se Uredba o energetskom označavanju proizvoda koji utiču na potrošnju energije.

Sadržina ove Uredbe, značajna je u postupcima javnih nabavki, kako za ponuđače (isporučioce proizvoda) tako i za naručioce.

Naručioci pripremaju dokumentaciju i svoju potrebu definišu tehničkom specifikacijom kako je to propisano odredbama Zakona o javnim nabavkama.

Tehničkom specifikacijom kada se nabavljaju dobra koja utiču na potrošnju energije ili se ta dobra ugrađuju pri izvođenju radova ili vršenju usluga naručilac određuje tražene karakteristike  dobara, koje zadovoljavaju njegove potrebe, kao što su nivo uticaja na životnu sredinu i klimatske promene, rešenje za sve zahteve u vezi sa ocenjivanjem usaglašenosti, performanse, upotreba proizvoda, bezbednost ili dimenzije, zahtevi za proizvod u pogledu naziva pod kojim se proizvod prodaje, terminologija, simboli, ispitivanje i metodi u svakoj fazi životnog ciklusa dobra i postupci ocenjivanja.

Ponuđači pripremaju ponudu na osnovu konkursne dokumentacije, a po otvaranju ponuda komisija za konkretnu javnu nabavku vrši pregled i stručnu ocenu ponuda na osnovu uslova i zahteva iz dokumentacije o nabavci i sačinjava izveštaj o postupku javne nabavke.

U skladu sa odredbama Uredbe o energetskom označavanju proizvoda koji utiču na potrošnju energije, a koja se primenjuje od 1. maja 2023. godine, pri izradi tehničke specifikacije naručioci su dužni da zahtevaju – da su sa energetskim oznakama  dobra koja se nabavljaju, a utiču na potrošnju energije.

Obaveze isporučioca proizvoda, i prodavca u pogledu energetskog označavanja proizvoda, primenjuje se na dobra – proizvode koji utiču na potrošnju energije. Označavanje se odnosi na sadržaj energetske oznake, njenog ispravnog postavljanja i tačnosti podataka na oznaci i druge uslove kojima se obezbeđuje primena zahteva energetskog označavanja za proizvode koji utiču na potrošnju energije.

Ova uredba ne primenjuje se na proizvode  koji se na tržištu prodaju kao polovna roba, osim ako su iz uvoza i na sredstva za prevoz ljudi ili robe.

Isporučilac proizvoda je u obavezi da uz svaku pojedinačnu jedinicu proizvoda koji se stavlja na tržište ili pušta u rad priloži, bez naknade, tačnu štampanu energetsku oznaku, kao i listu sa podacima na srpskom jeziku, u skladu sa ovom uredbom i odgovarajućim tehničkim propisom.Ako uz proizvod koji se stavlja na tržište ili pušta u rad nisu priložene tačna štampana energetska oznaka i lista sa podacima na srpskom jeziku, isporučilac ima obavezu da štampanu energetsku oznaku i listu sa podacima dostavi prodavcu brzo i bez naknade, u roku ne dužem od pet radnih dana od dana prijema zahteva prodavca.

Izuzetno tehničkim propisom može biti određeno da se energetska oznaka štampa na pakovanju proizvoda.

Isporučilac proizvoda je dužan da obezbedi tačnost podataka na energetskoj oznaci i u listi sa podacima i da, na zahtev organa tržišnog nadzora, obezbedi dostupnost tehničke dokumentacije koju je za proizvod sačinio proizvođač.

Deo tehničke dokumentacije koji sadrži uputstvo za upotrebu mora biti na srpskom jeziku.

Prodavac koji uz proizvod nije dobio energetsku oznaku odnosno listu sa podacima u štampanom obliku, zahteva od isporučioca da mu ih dostavi.

 Isporučilac i prodavac imaju obavezu:

  • da navedu klasu energetske efikasnosti proizvoda i raspon klasa energetske efikasnosti sa energetske oznake u vizuelnom oglasu ili u tehničkom promotivnom materijalu za određeni model proizvoda u skladu sa tehničkim propisom koji se odnosi na tu vrstu proizvoda, naročito u slučaju daljinske trgovine;
  • da bez odlaganja preduzimaju potrebne mere u cilju otklanjanja neusaglašenosti proizvoda sa zahtevima ove uredbe i odgovarajućeg tehničkog propisa, samoinicijativno ili na zahtev organa tržišnog nadzora, naročito u slučaju kada proizvod pri proveri prelazi dozvoljena odstupanja;
  • da na proizvode na koje se primenjuju tehnički propisi ne stavljaju i u vezi sa njima ne prikazuju druge oznake, znakove, simbole ili natpise koji nisu u skladu sa zahtevima ove uredbe i odgovarajućeg tehničkog propisa i koji bi doveli u zabludu ili zbunili kupca u pogledu potrošnje energije ili drugih resursa tokom upotrebe proizvoda;

Ako postoji ekvivalentni model za određeni model proizvoda, proizvođač u tehničkoj dokumentaciji, odnosno u izveštaju o ispitivanju energetske efikasnosti, navodi sve modele na koje se taj izveštaj odnosi.

Ako se utvrdi da određeni model proizvoda nije usaglašen sa zahtevima u pogledu energetskog označavanja, mere otklanjanja neusaglašenosti primenjuju se i na sve ekvivalentne modele tog modela proizvoda.

Detaljno: Uredba o energetskom označavanju proizvoda koji utiču na potrošnju energije (Službeni glasnik RS 21/23) od 17.03.2023. godine

Danom početka primene ove uredbe prestaje da važi Uredba o vrstama proizvoda koji utiču na potrošnju energije za koje je neophodno označavanje potrošnje energije i drugih resursa („Službeni glasnik RS”, br. 92/13, 80/16 i 41/21).

Slađana Ratinac Blagojević, stručni konsultant za javne nabavke